Tại hội thảo Kiểm soát bệnh đái tháo đường hưởng ứng ngày Sức khỏe thế giới sáng nay tại Hà Nội, các chuyên gia đã không khỏi quan ngại khi tỉ lệ mắc căn bệnh này đang gia tăng rất nhanh trên toàn thế giới.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong vòng 30 năm, tổng số bệnh nhân đái tháo đường đã tăng gấp 4 lần, lên gần 422 triệu người, trong đó 80% bệnh nhân đang sống tại các nước đang phát triển, bao gồm Việt Nam.

Mỗi năm, trên thế giới có gần 2 triệu ca tử vong do đái tháo đường và con số này gấp hơn 3 lần so với HIV hay lao và gấp gần 10 lần so với sốt rét, được ví là "kẻ giết người thầm lặng".

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khám sàng lọc bệnh tiểu đường.Ảnh: Đ.Anh

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, đái tháo đường hiện đang là một trong những gánh nặng bệnh tật của Việt Nam, đứng thứ 4 trong số các nguyên nhân gây tử vong.

Cụ thể, trong vòng sau 10 năm, từ 2002-2012, tỉ lệ mắc bệnh đái tháo đường tại Việt Nam đã tăng từ 2,7 lên 5,4% với khoảng 3 triệu người mắc.

Đặc biệt trong số đó có tới 64% chưa được phát hiện bệnh, trong khi tỉ lệ này ở các nước chỉ 20-30% và độ tuổi mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 ngày càng trẻ hóa.

Khu vực có tỉ lệ mắc tiểu đường cao nhất là Tây Nam Bộ, kế đến là vùng duyên hải miền Trung, đồng bằng sông Hồng rồi đến Đông Nam bộ.

TS.BS Phan Hướng Dương, Phó giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, nguyên nhân gây tiểu đường hàng đầu là do lối sống ít vận động, tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu năng lượng, già hóa dân số và đô thị hóa.

Theo TS Dương, khẩu phần ăn của người Việt Nam đang bị mất cân bằng nghiêm trọng, gây dư thừa năng lượng. Năm 1985, lượng mỡ, dầu trung bình chỉ 12g/người/ngày thì đến năm 2000 đã tăng lên 24,9g và 2010 vọt lên 37,7g - cao hơn mức trung bình của các nước.

"Đáng lưu ý, không phải 40-50 tuổi mới mắc tiểu đường mà lứa tuổi mắc bệnh đang trẻ hóa rất nhanh, chúng tôi đã khám và điều trị cho nhiều em mới 12-13 tuổi cũng mắc tiểu đường tuýp 2", TS Dương cảnh báo.

Chế độ dinh dưỡng không hợp lý, lười vận động là những nguyên nhân chính gây đái tháo đường

Khi mắc đái tháo đường, bệnh nhân sẽ hay gặp các biến chứng trầm trọng như: Đột quỵ, mù lòa, nhồi máu cơ tim, suy thận, tổn thương bàn chân, loét chân, phải cắt cụt.

Dù nguy hiểm, song ông Lại Đức Trường, cán bộ WHO khẳng định, đái tháo đường có thể dự phòng được. Cách đơn giản nhất là thực hiện lối sống lành mạnh, bỏ hút thuốc, không uống rượu bia, ăn uống hợp lý, duy trì cân nặng, tích cực vận động, giảm đường, giảm muối. Khi xác định có nguy cơ cao cần làm các xét nghiệm phát hiện sớm để điều trị kịp thời.

“Đi bộ, leo cầu thang cũng được coi là hoạt động thể lực chứ không nhất thiết phải tập thể thao, nên người dân cần tận dụng. Các nghiên cứu đã chỉ ra ngồi lâu một chỗ cũng có thể có tác hại giống như hút thuốc lá", ông Trường khuyến cáo.

T.Hạnh